Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi: 4 nguyên tắc cần nhớ

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh từ 0 – 28 ngày tuổi và nhũ nhi từ 1 – 12 tháng tuổi được phân biệt rõ ràng trong y khoa. Bổ sung thêm sắt cho trẻ giai đoạn này sẽ khác so với các giai đoạn trẻ biết đi, trẻ đi mẫu giáo, trẻ đi tiểu học và trẻ thiếu niên đến khi 18 tuổi. Vì thế, cha mẹ cần ghi nhớ 4 nguyên tắc quan trọng được Imochild chia sẻ ngay dưới đây, để đạt hiệu quả tốt nhất khi bổ sung sắt cho bé sơ sinh, đảm bảo an toàn sức khoẻ.

Đặc điểm trẻ sơ sinh 0–28 ngày tuổi và trẻ nhũ nhi 1–12 tháng tuổi

Theo y khoa sẽ phân biệt trẻ ở các độ tuổi khác nhau như: Trẻ sơ sinh sẽ từ 0 – 28 ngày tuổi. Trẻ nhũ nhi khoảng từ 1-12 tháng tuổi. Đây là giai đoạn “tích luỹ và chuyển hoá sắt” quan trọng ở trẻ. Cha mẹ nắm được sẽ biết cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh hiệu quả.

Theo tổ chức Y tế thế giới WHO: “Trẻ sơ sinh đủ tháng, lúc chào đời sẽ mang theo một dự trữ sắt từ mẹ (tích lũy chủ yếu trong tam cá nguyệt thứ ba tức khoảng 3 tháng cuối thai kỳ). Nguồn sắt dự trữ này giúp bé không bị thiếu sắt trong vài tháng đầu.”

Nếu sau sinh tiến hành kẹp dây rốn chậm từ khoảng 30s – 3 phút. Nghĩa là bác sĩ không kẹp và cắt dây rốn ngay lập tức, mà chờ cho máu từ nhau thai tiếp tục chảy sang cơ thể trẻ sơ sinh. Thì trẻ sẽ nhận được lượng máu nhau thêm, từ đó tăng dự trữ sắt, giảm nguy cơ thiếu sắt sớm ở trẻ sơ sinh trong vài 6 – 12 tháng đầu.

Vì, trong dây rốn và bánh nhau vẫn còn khoảng 25–30% tổng lượng máu của thai nhi ở thời điểm sinh. Nếu kẹp rốn ngay (kẹp sớm trong vòng 15 giây), phần máu này vẫn nằm lại ở bánh nhau và bị bỏ đi. Nếu kẹp chậm, lượng máu này sẽ tiếp tục truyền sang cơ thể bé, giúp bé nhận thêm từ 20–40 ml máu/kg cân nặng trong vài phút đầu sau sinh.

Lượng máu này giàu hồng cầu, sắt, tế bào gốc và các dưỡng chất giúp hỗ trợ phát triển não bộ, hệ miễn dịch tốt hơn. Vì não của trẻ phát triển rất nhanh trong năm đầu, nên việc duy trì dự trữ sắt đủ là then chốt cho phát triển thần kinh và khả năng học sau này. Đây là phần sắt vốn thuộc về trẻ từ nhau thai còn sót, không phải từ mẹ, nhờ đó trẻ sơ sinh có khởi đầu đời sống ngoài tử cung khỏe mạnh hơn.

4 nguyên tắc quan trọng cần nhớ khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi

Cha mẹ khi đang có con nhỏ trong giai đoạn sơ sinh và nhũ nhi, cần tìm đọc những kiến thức y khoa cơ bản, để nắm được các giai đoạn phát triển của con. Ngày nay các phương tiện trên internet không thiếu, nên hãy hiểu và ghi nhớ cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh để giúp con có hành trình phát triển toàn diện nhất với đầy đủ dinh dưỡng và khoáng chất.

1. Khi nào trẻ sơ sinh và nhũ nhi cần bổ sung sắt

Trong các trường hợp dưới đây, cha mẹ cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhũ nhi:

Trường hợp 1, trẻ sinh đủ tháng, bú mẹ hoàn toàn, thường được khuyến nghị bắt đầu bổ sung 1 mg/kg/ngày từ khoảng 4 tháng tuổi cho đến khi chế độ ăn bổ sung có thực phẩm giàu sắt (hoặc ngũ cốc tăng cường sắt) được đưa vào đủ, tức là giai đoạn ăn dặm 6 tháng trở lên. Vì lượng dự trữ sắt sơ sinh giảm dần và sữa mẹ mặc dù tuyệt vời nhưng không cung cấp lượng sắt cao cần thiết khi dự trữ cạn dần. Vì thế nên bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh lúc này, bố mẹ cần nhớ.

Trường hợp 2, khi trẻ sinh non, nhẹ cân, sinh đôi tức là cơ thể dự trữ sắt bị thiếu so với trẻ đủ tháng, vì bỏ lỡ giai đoạn tích lũy trong thai kỳ. Do đó, bắt buộc phải bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh ngay và liều cao hơn từ khoảng 2–3 mg/kg/ngày theo chỉ dẫn của bác sỹ. Mục đích là bù kho dự trữ và giảm nguy cơ thiếu máu cho trẻ sơ sinh thiếu tháng. Đa số các bé sinh non đều phải bổ sung theo khuyến cáo của bác sỹ.

Trường hợp 3, trẻ gặp phải các bệnh lý mà máu bị mất ra ngoài, như chảy máu kéo dài, máu khó đông… Trường hợp này thì ít gặp ở trẻ sơ sinh. Nhưng nếu gặp cũng cần cho trẻ đi khám và bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh theo hướng dẫn từ bác sỹ.

Trường hợp 4 cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi khi trẻ bú sữa công thức thiếu sắt,. Hoặc sau 6 tháng vẫn chỉ uống sữa mà không thể ăn dặm, không bổ sung thêm được thức ăn giàu sắt bên ngoài. Lúc này cha mẹ phải quan sát, và bổ sung sắt cho trẻ kịp thời.

Trường hợp 5 với các bé nhũ nhi, cha mẹ cần quan sát lòng bàn tay kém hồng hào, người trắng xanh yếu ớt, quấy khóc, trằn trọc, khó ngủ, chậm tăng cân, nên sàng lọc và cho đi khám. Trường hợp này cũng khả năng cao cần phải bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh nhũ nhi.

Qua đây, cha mẹ đã thấy không phải mọi trường hợp đều cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh ngay sau sinh. Việc bổ sung sắt cho trẻ phụ thuộc vào tuổi, tiền sử sinh (đủ tháng hay non, nhẹ cân, sinh đôi), và chế độ nuôi (bú mẹ hoàn toàn hay dùng sữa công thức giàu sắt). Hiểu rõ kiến thức này, giúp cha mẹ tự tin bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh đúng cách và hiệu quả.

2. Cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh đúng và hiệu quả

Dạng uống: Đối với trẻ sơ sinh 0-28 ngày tuổi, trẻ nhũ nhi từ 1 – 12 tháng tuổi, cha mẹ nên dùng dạng giọt hoặc siro theo liều bác sĩ kê. Vì dạng lỏng là thuận tiện cho trẻ sơ sinh, nhỏ giọt đo liều chính xác.

Cách cho uống: Cha mẹ có thể đặt trực tiếp vào miệng, hướng ống vào má trong để tránh làm bé nghẹn. Hoặc có thể pha với một ít nước, hoặc nước trái cây nhiều vitamin C để dễ uống, hấp thu sắt tốt hơn. Tuyệt đối tránh trộn với sữa bò vì canxi làm giảm hấp thu sắt.

Thời điểm uống trong ngày giúp trẻ sơ sinh hấp thu sắt tốt nhất lạ khi bụng đói, tức khi dạ dày rỗng. Nhưng sắt sẽ hơi khó uống hơn khi đói, nên có thể bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi sau ăn khoảng 2 giờ là phù hợp nhất. Buổi sáng, trưa, tối đều được nhưng phải sau ăn 2 giờ cha mẹ nhé.

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh kết hợp cùng gì để hấp thu tốt nhất, cái này chỉ phù hợp cho bé nhũ nhi khi đã biết ăn dặm. Cha mẹ  có thể kết hợp vitamin C, ví dụ chút nước cam hoặc quả giàu vitamin C sẽ tăng hấp thu sắt từ thực phẩm và thuốc. Tránh cho sắt cùng lúc với sữa bò, sản phẩm giàu canxi hoặc thuốc kháng acid trong vòng 1–2 giờ.

3. Theo dõi và phòng ngừa rủi ro khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh

Khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi, phân bé có thể sẫm màu, đó là dấu hiệu bình thường, cha mẹ không cần lo lắng. Vì có thể sắt không được hấp thu hết trong ruột vào máu để tạo hồng cầu, mà chỉ hấp thu một phần, phần dư thừa sẽ thải ra ngoài qua phân. Phân sẫm màu do uống sắt thường đều màu, không có mùi bất thường. Trong khi đó, phân có lẫn máu (xuất huyết tiêu hóa) thường kèm theo mùi hôi, nhầy, hoặc bé đau bụng, nôn ói. Cha mẹ có thể phân biệt rõ.

Khi bổ sung sắt cho con có thể sẽ gây táo bón nhẹ, đặc biệt cho trẻ nhũ nhi đã bắt đầu ăn dặm từ  6 – 12 tháng tuổi. Cha mẹ nên cho bé ăn tăng chất xơ, hoặc ăn theo thứ tự rau củ trước, sau đó mới ăn thịt, cơm trong bữa ăn.

Cha mẹ khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nên để ý lau răng/lợi sau khi uống để tránh ố răng. Vì nếu để lâu trong khoang miệng, sắt có thể bám vào men răng hoặc lợi và gây hiện tượng ố vàng, xám hoặc đen răng. Vì vậy, sau khi cho trẻ uống sắt, cha mẹ nên dùng khăn gạc mềm, sạch thấm nước để lau răng, lợi, lưỡi cho bé. Với nhũ nhi, có thể cho uống thêm vài ngụm nước để rửa trôi sắt còn sót lại.

Đặc biệt, ngộ độc sắt rất nguy hiểm nên các lọ thuốc bổ sung nên để ngoài tầm với trẻ. Chỉ cần uống nhầm một lượng lớn sắt cũng có thể gây tổn thương nghiêm trọng bởi sắt không có cơ chế đào thải nhanh như các loại vitamin khác. Sắt thừa hấp thu vào máu, làm tăng nồng độ sắt tự do, gây kích ứng mạnh niêm mạc dạ dày, ruột dẫn đến nôn ói, đau bụng dữ dội, tiêu chảy ra máu. Khi nồng độ sắt trong máu quá cao, nó sẽ phá hủy tế bào gan, tim và não, dẫn đến rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp, sốc, hôn mê, thậm chí tử vong nếu không xử trí kịp thời.

4. Khi nào cần đi khám sau khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, nhũ nhi

Cha mẹ cần quan sát, theo dõi, đặc biệt khi mới bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Nếu thấy tác dụng phụ nặng khi bổ sung sắt như nôn, quấy khóc dữ dội, tiêu chảy tần suất cao, cha mẹ nên đem trẻ đi khám ngay!

Bé bú kém, nôn nhiều sau khi uống sắt có thể do đường tiêu hóa của trẻ nhạy cảm, không dung nạp loại sắt đang dùng, hoặc liều chưa phù hợp. Nếu tình trạng kéo dài, bé sẽ không nhận đủ dinh dưỡng và dễ suy dinh dưỡng.

Đau bụng dữ dội, tiêu chảy nặng, nôn ra máu. Đây là những dấu hiệu bất thường, có thể liên quan đến kích ứng nặng đường tiêu hóa, viêm loét dạ dày – ruột, hoặc ngộ độc sắt. Những trường hợp này cần can thiệp y tế ngay, nếu không có thể gây mất nước, thiếu máu cấp tính, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Uống nhầm liều sắt cao: sắt là vi chất cần thiết nhưng nếu quá liều sẽ trở thành chất độc. Thừa sắt có thể gây tổn thương gan, tim và nhiều cơ quan khác. Với trẻ nhỏ, nguy cơ ngộ độc cấp tính rất cao nếu uống nhầm liều lớn.

Không phải trẻ nào cũng cần bổ sung sắt ngay, bởi dự trữ sắt của trẻ khác nhau. Trẻ đủ tháng, bú mẹ hoàn toàn thường có dự trữ sắt đủ trong 4 tháng đầu. Ngược lại, trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc sinh đôi thì lượng sắt dự trữ ít hơn, nên phải bổ sung sớm. Do đó, không thể áp dụng chung một khuyến cáo cho tất cả.

Vì vậy, bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh nhũ nhi khi có dấu hiệu bất thường phải đi khám ngay. Hoặc tham khảo bác sĩ trước khi cho bé uống sắt là cách an toàn nhất để vừa phòng thiếu máu, vừa tránh nguy cơ quá liều hay tác dụng phụ.

Xem chi tiết kỹ hơn: Sắt cho trẻ sơ sinh: Vai trò, dấu hiệu, loại nào tốt

Sắt cho trẻ sơ sinh loại nào tốt nhất

Trẻ sơ sinh và nhũ nhi khác với trẻ tập đi và bắt đầu đi học. Mọi thứ khi trẻ chào đời đều mới, phụ thuộc vào mẹ, và bắt đầu tập làm quen với việc ăn uống. Vì thế cha mẹ nên lựa chọn các loại thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh dưới đây sẽ tốt nhất.

Nên chọn loại sắt dạng giọt hoặc siro chứa sắt hữu cơ như sắt bisglycinate, sắt fumarat vi hạt dễ hấp thu, ít gây táo bón. Hoặc các loại sắt kết hợp vitamin C, acid folic, B12 để tăng cường tạo máu. Imochild Feron là một trong các loại thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi tốt nhất cha mẹ có thể tham khảo.

Imochild Feron tại sao là loại sắt cho trẻ sơ sinh tốt nhất

Imochild Feron có hàm lượng sắt 30 mg/2ml, công dụng Bổ sung sắt, axit folic và các vitamin nhóm B cho cơ thể, hỗ trợ quá trình tạo máu, giúp giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt và axit folic.

Imochild Feron được xem là loại sắt cho trẻ sơ sinh tốt nhất. Vì sản phẩm an toàn cho hệ tiêu hoá non nớt của trẻ. Khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, con rất dễ bị táo bón hoặc rối loạn tiêu hóa. Imochild Feron sử dụng dạng sắt hữu cơ thế hệ mới nên hạn chế tối đa tình trạng táo bón, phân đen, đau bụng.

Imochild Feron cung cấp sắt được gắn với phân tử hữu cơ (ví dụ Glycine, Maltose) nên cơ thể hấp thu tốt hơn, thẩm thấu trực tiếp vào máu để tạo hemoglobin. Từ đó, trẻ nhận đủ sắt nhanh chóng, giảm nguy cơ thiếu máu thiếu sắt – tình trạng rất hay gặp ở trẻ 6–24 tháng tuổi.

Imochild Feron được đánh giá phù hợp cho trẻ sơ sinh vì dạng lỏng, vị ngọt dịu, không tanh, dễ uống, dễ hấp thụ hơn so với viên nén. Cha mẹ có thể nhỏ giọt trực tiếp trước bữa ăn khi đói, hoặc khi kết hợp với Vitamin C, B12, Acid folic, giúp tăng hấp thu sắt và hỗ trợ tạo máu. Đây là điểm mạnh so với nhiều sản phẩm sắt cho trẻ sơ sinh đơn thuần sắt.

Imochild Feron thường nằm trong nhóm sản phẩm sắt được bác sĩ kê nhiều cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhờ độ an toàn và hiệu quả đã được chứng minh lâm sàng. Sản phẩm được nhập khẩu nguyên chai từ Ý, sản xuất bởi Gricar Chemical SRL, sản xuất theo tiêu chuẩn GMP Châu Âu, an toàn cho trẻ sơ sinh.

Cha mẹ nên lựa chọn sản phẩm Imochild Feron từ thương hiệu uy tín, đã được kiểm định chất lượng, và tham khảo chỉ định bác sĩ trước khi sử dụng.

Xem chi tiết tại: Imochild Feron

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi rất quan trọng cho những năm tháng đầu đời của trẻ, vì thế cha mẹ cần hết sức cẩn trọng và ghi nhớ 4 nguyên tắc được chia sẻ trên đây. Hy vọng, những thông tin Imochild cung cấp sẽ hữu ích cho cha mẹ. Gọi ngay 0966.058.688 để được các bác sỹ tư vấn trực tiếp. Xin cảm ơn!

Cha mẹ có thể xem thêm:

Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ 6 – 18 tuổi

Hướng dẫn bổ sung sắt cho bé từ 1 – 6 tuổi