Trẻ biếng ăn thiếu kẽm: Dấu hiệu – Cách bổ sung chuẩn y khoa

Trẻ biếng ăn thiếu kẽm có phải là nguyên nhân chính? Đây là điều nhiều cha mẹ quan tâm tìm hiểu. Vậy tác hại của việc trẻ thiếu kẽm là gì? Cha mẹ cần làm gì để bổ sung kẽm cho trẻ, bổ sung bằng cách nào, bổ sung ra sao để trẻ hấp thu tối đa. Cùng xem chi tiết ngay dưới đây với Imochild.

Tác hại khi trẻ thiếu kẽm ngoài biếng ăn

Trẻ biếng ăn có nhiều nguyên nhân, nhưng trong số đó có thể là do thiếu kẽm. Vì kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành vị giác, khứu giác và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Thiếu kẽm không chỉ gây chán ăn mà còn dẫn đến chậm tăng trưởng, hệ miễn dịch suy yếu và các vấn đề khác. Để khắc phục, nên bổ sung kẽm qua thực phẩm giàu kẽm và kết hợp với các vi chất khác như vitamin C, vitamin A, B6. Cụ thể như sau:

• Trẻ biếng ăn thiếu kẽm là thường thấy, nhưng không dừng lại ở đó, mà là chuỗi ảnh hưởng dây chuyền từ tiêu hóa, miễn dịch, phát triển thể chất, trí tuệ. Việc bổ sung sớm và đúng cách giúp trẻ tăng sức đề kháng, phát triển toàn diện, và ăn uống ngon miệng tự nhiên hơn. Các tác hại tiêu biểu khi trẻ thiếu kẽm là:
• Trẻ chậm tăng chiều cao và cân nặng. Vì kẽm tham gia tổng hợp protein và phân chia tế bào. Nếu thiếu kẽm, tốc độ tạo mô mới, đặc biệt ở xương và cơ, bị chậm lại, trẻ sẽ thấp bé nhẹ cân so với bạn cùng lứa. Một nghiên cứu tại Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam cho thấy nhóm trẻ thiếu kẽm có chiều cao trung bình thấp hơn 2–3 cm sau 6 tháng so với nhóm được bổ sung đầy đủ.
• Trẻ sẽ dễ ốm vặt, hệ miễn dịch suy yếu. Các tế bào bạch cầu (lympho T và đại thực bào) là những “chiến binh” chống virus và vi khuẩn, là lớp đề kháng ở trẻ, mà thiếu kẽm, các tế bào này hoạt động rất kém. Từ đó trẻ dễ bị cảm cúm, ho, viêm họng, viêm phổi hoặc tiêu chảy tái diễn. Nhiều nghiên cứu cho thấy bổ sung kẽm giúp giảm thời gian và tần suất bị cảm cúm ở trẻ em tới 30–40%.
• Khi thiếu kẽm vết thương của trẻ sẽ lâu lành, da dễ bị viêm hoặc nổi mẩn, dễ kích ứng, nổi mụn đỏ quanh miệng hoặc mông. Bởi kẽm hỗ trợ tổng hợp collagen và tái tạo mô da.
• Ngoài ra, thiếu kẽm, trẻ sẽ giảm tập trung, chậm phản xạ, trí nhớ ngắn hạn yếu, và ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức trong những năm đầu đời. Bởi kẽm tham gia hình thành bao myelin bảo vệ dây thần kinh và giúp dẫn truyền tín hiệu thần kinh hiệu quả. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra trẻ 6–59 tháng tuổi thiếu kẽm có nguy cơ giảm điểm phát triển trí tuệ (IQ) so với trẻ bình thường.
• Trẻ chậm mọc răng, tóc rụng hoặc dễ gãy là do kẽm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa vitamin D và canxi, làm giảm thúc đẩy sự phân chia tế bào ở móng, tóc và răng nên tóc mảnh, dễ rụng, răng mọc chậm, men răng yếu, dễ sâu.
• Ngoài trẻ biếng ăn thiếu kẽm, trẻ rối loạn tiêu hóa, hấp thu kém cũng là tác hại của việc thiếu kẽm. Vì kẽm có mặt trong các enzym tiêu hóa (như peptidase, carboxypeptidase) giúp phân giải protein và chất béo. Nên khi thiếu kẽm hoạt động enzym kém hiệu quả, trẻ hay đầy bụng, khó tiêu, phân sống. Khi đường ruột yếu, trẻ lại hấp thu kém hơn, tạo vòng luẩn quẩn suy dinh dưỡng.

Cha mẹ có thể xem chi tiết kỹ hơn tại: Kẽm cho trẻ biếng ăn: Vai trò, 5 lưu ý bổ sung hiệu quả

Như vậy, không chỉ trẻ biếng ăn thiếu kẽm và thiếu kẽm còn gây ra nhiều tác hại khác cho trẻ. Vì thế nếu được, hãy bổ sung thực phẩm giàu kẽm: thịt bò, hàu, trứng, gan, hải sản, bí đỏ, đậu lăng. Kết hợp vitamin C, A, B6 để tăng hấp thu kẽm. Bổ sung dạng siro hoặc viên uống theo chỉ định của bác sĩ nếu trẻ thiếu nặng. Duy trì chế độ ăn đa dạng, không kiêng khem quá mức, tránh làm giảm hấp thu vi chất.

Dấu hiệu trẻ biếng ăn do thiếu kẽm

Làm sao biết các biểu hiện trên là do thiếu kẽm? Trẻ thiếu kẽm thường không chỉ có 1 triệu chứng đơn lẻ, mà là nhiều dấu hiệu xuất hiện đồng thời, đặc biệt khi kéo dài hơn 2–3 tuần dù chế độ ăn uống vẫn đủ năng lượng. Cha mẹ có thể nghi ngờ trẻ thiếu kẽm nếu thấy các nhóm biểu hiện sau cùng xuất hiện:

• Ăn uống – tiêu hóa: Trẻ biếng ăn, ăn ít, ngậm lâu, nôn trớ, hay đầy hơi, tiêu hóa kém, phân sống.
• Phát triển thể chất: Chậm tăng cân, thấp hơn chuẩn, da xanh, tóc thưa, móng giòn.
• Da – niêm mạc: Nổi mụn nhỏ quanh miệng, nứt khóe môi, da khô hoặc bong tróc, vết trầy xước lâu lành.
• Miễn dịch: Dễ cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản hoặc tiêu chảy tái đi tái lại.
• Tâm lý – giấc ngủ: Dễ cáu gắt, khó ngủ, quấy khóc đêm, thiếu tập trung.

Nếu trẻ có 3 nhóm biểu hiện trở lên vừa kể trên, khả năng cao là thiếu kẽm hoặc thiếu vi chất phối hợp (A, C, B6). Vậy, có biểu hiện nào đặc trưng trẻ biếng ăn chỉ do thiếu kẽm không? Thực tế, không có một dấu hiệu “độc quyền” chỉ do thiếu kẽm, nhưng có những đặc trưng rất điển hình của trẻ biếng ăn thiếu kẽm cha mẹ có thể xem xét như:

Biếng ăn kéo dài và giảm cảm nhận mùi vị. Trẻ không thấy ngon miệng dù đổi món. Da quanh miệng, hậu môn, đầu gối nổi mụn đỏ hoặc loét nhẹ. Vết thương lâu lành, tóc dễ rụng, móng giòn. Đây là bộ 3 dấu hiệu rất đặc trưng, thường được bác sĩ Nhi hoặc chuyên gia dinh dưỡng sử dụng để định hướng nghi ngờ thiếu kẽm mức trung bình – nặng.

Không phải mọi trường hợp trẻ biếng ăn thiết kẽm đều do nguyên nhân này. Có thể do một số nguyên nhân khác cha mẹ dễ nhầm lẫn như:

• Thiếu sắt: Trẻ da xanh, mệt mỏi, hay ngủ gà, móng tay lõm hình thìa.
• Thiếu vitamin D, canxi: Ra mồ hôi trộm, rụng tóc vành khăn, chậm mọc răng, còi xương.
• Rối loạn tiêu hóa, loạn khuẩn ruột: Hay tiêu chảy, bụng trướng, phân sống, đi phân nhiều lần/ngày.
• Nguyên nhân tâm lý hoặc sai lầm nuôi dưỡng: Trẻ sợ ăn, bị ép ăn, không đa dạng thực đơn, ăn nhiều đồ ngọt hoặc sữa.

Vì vậy, cha mẹ không nên tự chẩn đoán mà cần xét nghiệm máu hoặc tóc (tại bệnh viện hoặc trung tâm dinh dưỡng) để kiểm tra mức kẽm huyết thanh, từ đó có hướng bổ sung phù hợp. Nếu thực sự nghi ngờ con thiếu kẽm, cha mẹ cần làm gì?

• Đầu tiên, hãy quan sát trẻ biếng ăn thiếu kẽm xem có thấy các biểu hiện nêu trên hay không. Sau đó theo dõi thói quen ăn uống, giấc ngủ, cân nặng, chiều cao mỗi tháng. Ghi lại dấu hiệu da, tóc, móng, khả năng miễn dịch (số lần ốm trong tháng).
• Tiếp theo, điều chỉnh chế độ ăn như tăng thực phẩm giàu kẽm tự nhiên gồm thịt bò, hàu, cá, trứng, gan, hạt bí, đậu xanh, yến mạch. Giảm thực phẩm cản trở hấp thu kẽm như sữa bò, ngũ cốc chứa nhiều phytate (nên ngâm hoặc nấu kỹ).
• Bên cạnh đó, kết hợp vi chất hỗ trợ hấp thu như: Vitamin C giúp tăng hấp thu kẽm. Vitamin A, B6 giúp cơ thể sử dụng kẽm hiệu quả hơn.

Nếu các bước trên thực hiện mà trẻ vẫn tình trạng như vậy thì nên cho con thăm khám bác sĩ, xét nghiệm dinh dưỡng để kịp thời bổ sung kẽm hoặc các chất khác cho con phù hợp với thể trạng của con hiện tại.

Cách bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn

Khi cha mẹ nhận thấy trẻ biếng ăn thiếu kẽm, việc khắc phục cần bắt đầu từ chế độ dinh dưỡng và bổ sung đúng cách. Kẽm là vi chất quan trọng tham gia vào hàng trăm hoạt động sống của cơ thể, nhưng lại không thể tự tổng hợp được. Vì thế, nếu chỉ dựa vào bữa ăn hằng ngày thì đôi khi vẫn chưa đủ. Đặc biệt là với những trẻ biếng ăn, hấp thu kém hoặc hay ốm vặt.

Trước hết, cha mẹ nên đa dạng thực đơn mỗi ngày bằng những thực phẩm giàu kẽm tự nhiên như hải sản (đặc biệt là hàu, sò, tôm, cua), thịt đỏ (bò, lợn, gà), lòng đỏ trứng, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, hạt bí, hạt điều và sữa. Đây là nguồn bổ sung tự nhiên giúp cơ thể hấp thu kẽm đều đặn, bền vững, đồng thời cải thiện vị giác cho những trẻ biếng ăn thiếu kẽm.

Bên cạnh đó, để kẽm được hấp thu tốt hơn, cha mẹ cần kết hợp thêm vitamin C, vitamin A và vitamin B6 – những chất hỗ trợ vận chuyển và sử dụng kẽm hiệu quả trong cơ thể. Vì vậy, ngoài bữa ăn chính, hãy thêm vào khẩu phần của trẻ những loại trái cây tươi như cam, chanh, ổi, bưởi hoặc rau củ nhiều màu sắc. Đây là cách tự nhiên giúp tăng khả năng hấp thu kẽm, cải thiện tiêu hóa và kích thích vị giác.

Với những bé đã có biểu hiện thiếu kẽm rõ rệt như biếng ăn kéo dài, chậm tăng cân, dễ ốm, da khô hoặc tóc yếu, cha mẹ nên bổ sung thêm kẽm bằng đường uống theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Cách này giúp đảm bảo liều lượng chính xác, phù hợp với từng độ tuổi và thể trạng.

Gợi ý sản phẩm cho trẻ biếng ăn thiếu kẽm – Imochild Zinc

Cha mẹ có thể tham khảo Imochild Zinc – Sản phẩm bổ sung kẽm đến từ Tây Ban Nha, được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao nhờ hiệu quả hấp thu nhanh, an toàn cho hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ.

Điểm nổi bật của Imochild Zinc so với các sản phẩm khác trên thị trường:

• Sử dụng kẽm hữu cơ Zinc Gluconate tinh khiết, dễ hấp thu, ít gây kích ứng tiêu hóa và không gây táo bón – rất phù hợp cho trẻ biếng ăn thiếu kẽm.
• Kết hợp vitamin C và B6 tự nhiên, giúp tăng khả năng hấp thu và chuyển hóa kẽm hiệu quả hơn so với dạng kẽm đơn lẻ.
• Hương vị tự nhiên, dễ uống, không chứa chất bảo quản hay phẩm màu, đảm bảo an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Nhập khẩu 100% từ châu Âu, đạt chuẩn GMP và ISO 22000, đảm bảo chất lượng và độ tinh khiết cao.

Imochild Zinc giúp trẻ biếng ăn thiếu kẽm cải thiện vị giác, ăn ngon miệng tự nhiên hơn. Đồng thời, giúp trẻ tăng sức đề kháng, giảm ốm vặt và rút ngắn thời gian phục hồi khi bệnh. Hỗ trợ da, tóc, móng và hệ thần kinh phát triển khỏe mạnh.

Xem chi tiết tại sản phẩm: Imochild Nino ZinC

Lưu ý khi bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn: Cha mẹ nên cho trẻ uống sau bữa ăn khoảng 1,5–2 tiếng để tránh kích ứng dạ dày và giúp hấp thu tốt hơn. Không uống cùng lúc với sắt, canxi hoặc magie, vì những khoáng chất này có thể làm giảm hấp thu kẽm. Nếu cần bổ sung thêm, nên tách thời gian ít nhất 2 tiếng. Duy trì bổ sung đều đặn 2–3 tháng, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ, sau đó đánh giá lại thể trạng của trẻ để điều chỉnh cho phù hợp.

Hy vọng với toàn bộ thông tin chia sẻ trên về chủ đề trẻ biếng ăn thiếu kẽm giúp cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và cách bổ sung đúng chuẩn từ chuyên gia. Việc kết hợp giữa chế độ ăn khoa học, bổ sung vitamin hợp lý và sử dụng sản phẩm kẽm chất lượng như Imochild Zinc, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ biếng ăn thiếu kẽm cải thiện vị giác, ăn ngon miệng, tăng sức đề kháng và phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Gọi ngay 0966.058.688 để được các bác sỹ tư vấn trực tiếp. Xin cảm ơn!