5 nguyên tắc vàng bổ sung sắt cho trẻ 6 – 18 tuổi hiệu quả nhất

Bổ sung sắt cho trẻ là điều cha mẹ rất quan tâm giúp phòng ngừa thiếu máu, duy trì thể lực dẻo dai, học tập tập trung và phát triển toàn diện khi trẻ bắt đầu đi học từ 6 – 18 tuổi. Không phải trẻ nào cũng cần uống thêm sắt, mà cha mẹ cần hiểu rõ nhu cầu từng độ tuổi, nguồn thực phẩm giàu sắt, cũng như cách kết hợp vitamin C để tăng hấp thu. Cùng xem chia sẻ từ Imochild trong bài viết này nhé!

Tổng quan nhu cầu cần sắt của trẻ 6 – 18 tuổi

Nhiều cha mẹ thường chỉ chú trọng bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi đến tuổi lớn hơn đi học từ 6 – 18 tuổi, cha mẹ dễ lầm tưởng con đã biết tự ăn, tự hấp thụ được chất sắt từ thức ăn dinh dưỡng, nên đã chẳng để tâm đến việc bổ sung sắt cho con trong độ tuổi này.

Ở mỗi giai đoạn của con trẻ, cha mẹ đều cần hiểu nhu cầu cần sắt của cơ thể con. Trong y khoa, từ 6 – 18 tuổi được chia làm 2 giai đoạn gồm: Trẻ tiểu học từ 6 – 11 tuổi. Từ 12 – 18 tuổi là thiếu niên trong đó giai đoạn dậy thì rất quan trọng.

Xem thêm: Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và nhũ nhi từ 0-12 tháng

Xem thêm: Hướng dẫn bổ sung sắt cho bé 1-5 tuổi

1. Đặc điểm trẻ em từ 6 – 18 tuổi? Tại sao cần bổ sung sắt cho trẻ thời điểm này

Trẻ từ 6 đến 18 tuổi được xem là giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ nhất trong quá trình phát triển của con. Đây là quãng đường dài, bao gồm cả thời kỳ tiểu học, dậy thì và tiền trưởng thành. Mỗi giai đoạn ở trẻ sẽ có đặc điểm riêng, cụ thể:

Giai đoạn trẻ tiểu học từ 6 – 11 tuổi: Trẻ tăng trưởng ổn định, não bộ tiếp tục hoàn thiện khả năng ghi nhớ và học tập. Đây cũng là lúc trẻ bắt đầu vận động nhiều hơn, tham gia các hoạt động ngoại khóa. Nhu cầu dinh dưỡng, đặc biệt là sắt tăng dần để đáp ứng cho sự hình thành tế bào máu và phát triển thể chất. Nên giai đoạn này cha mẹ chú ý để bổ sung sắt cho trẻ sao cho phù hợp.

Giai đoạn trẻ dậy thì 12 – 15 tuổi: Trẻ bước vào thời kỳ tăng trưởng “vượt bậc”, chiều cao có thể tăng 8–12 cm/năm, cân nặng cũng tăng nhanh. Ở bé gái, kinh nguyệt bắt đầu xuất hiện, làm mất đi một lượng máu đáng kể hàng tháng. Đây là giai đoạn nguy cơ thiếu máu thiếu sắt cao nhất nếu chế độ ăn không đủ. Nên bổ sung sắt cho trẻ lúc này rất cần thiết.

Giai đoạn tuổi vị thành niên 16 – 18 tuổi: Cơ thể dần hoàn thiện vóc dáng và cơ quan sinh sản. Nhu cầu học tập, hoạt động thể thao, cũng như áp lực thi cử khiến trẻ dễ căng thẳng, mệt mỏi. Lúc này, thiếu sắt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập.

Nên, đừng tưởng lớn rồi thì không cần bổ sung khoáng chất sắt. Thiếu sắt là thiếu máu. Sắt chính là vi chất “xương sống” cho sự phát triển từ 6 – 18 tuổi, vì nó tham gia vào quá trình tạo máu, vận chuyển oxy, duy trì năng lượng và phát triển trí tuệ. Nên càng giai đoạn này, cha mẹ càng cần phải bổ sung sắt cho trẻ.

Bảng nhu cầu sắt hàng ngày theo khuyến nghị (RDA – Hoa Kỳ, WHO) cho trẻ 6 – 18 tuổi

Độ tuổi	Nam	Nữ	Lý do khác biệt
6–8 tuổi	~10 mg/ngày	~10 mg/ngày	Giai đoạn phát triển đều, chưa khác biệt giới tính
9–13 tuổi	~8 mg/ngày	~8 mg/ngày	Nhu cầu tương tự, trẻ bắt đầu dậy thì nhưng chưa mất máu kinh nguyệt
14–18 tuổi	~11 mg/ngày	~15 mg/ngày	Nam phát triển cơ bắp nhanh → cần nhiều sắt tạo hemoglobin. Nữ mất máu hàng tháng khi có kinh nguyệt → nhu cầu sắt cao hơn

2. Khi nào trẻ 6 – 18 tuổi cần bổ sung sắt

Không phải trẻ nào trong độ tuổi này cũng cần bổ sung thêm sắt. Nếu con trong những trường hợp dưới đây, cha mẹ yên tâm không cần bổ sung sắt cho trẻ.

• Trẻ có chế độ ăn đa dạng, đầy đủ sắt, thường xuyên ăn các thực phẩm giàu sắt dễ hấp thu (thịt đỏ, gan, hải sản, cá). Kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C (cam, ổi, cà chua) giúp hấp thu sắt tốt hơn. Đồng thời, ít ăn, uống thực phẩm cản trở hấp thu sắt trà, trà sữa, cà phê, quá nhiều sữa bò. Trường hợp này cha mẹ không cần bổ sung sắt cho trẻ.
• Trẻ có tình trạng sức khỏe bình thường, da dẻ hồng hào, khỏe mạnh. Xét nghiệm máu cho thấy hồng cầu, hemoglobin, ferritin trong giới hạn bình thường. Trẻ không thuộc nhóm suy dinh dưỡng, chậm phát triển, có bệnh mãn tính gây mất máu hoặc kém hấp thu như viêm ruột, dạ dày. Con gái chưa bước vào giai đoạn kinh nguyệt.
• Trẻ không dùng thuốc/kháng sinh ảnh hưởng hấp thu sắt như thuốc kháng acid, tetracycline… trong thời gian dài.
• Nếu con đang khỏe mạnh, ăn uống đa dạng, không có dấu hiệu gì mệt mỏi, hay nguy cơ thiếu sắt thì cha mẹ yên tâm, không cần bổ sung sắt cho trẻ từ 6 – 18 tuổi.

Nhưng nếu trẻ đang ở trong các trường hợp dưới đây, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý, để xem xét việc đi khám, hoặc bổ sung sắt cho trẻ:

• Trẻ dậy thì, đặc biệt là con gái có kinh nguyệt. Mỗi chu kỳ kinh nguyệt có thể khiến bé gái mất khoảng 15–30 mg sắt. Nếu không được bù đủ qua dinh dưỡng, nguy cơ thiếu máu thiếu sắt rất cao.
• Trẻ có chế độ ăn thiếu sắt như ăn chay, ăn ít thịt đỏ, hải sản, kén ăn, bỏ bữa, nhưng thường xuyên uống trà sữa, cà phê. Đây là các trường hợp ăn uống thiếu dinh dưỡng, hoặc trở ngại việc hấp thu sắt qua thực phẩm. Vì thế cha mẹ lưu ý sàng lọc và bổ sung sắt cho trẻ trong trường hợp này.
• Trẻ hoạt động thể thao nhiều như đá bóng, chơi cầu lông, chạy bộ hàng ngày. Việc vận động mạnh làm tăng phá hủy hồng cầu, tăng nhu cầu oxy, do đó cơ thể cần nhiều sắt hơn để bù đắp. Trong trường hợp này cha mẹ nên để ý bổ sung sắt cho trẻ bằng cách cho con ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu sắt. Hướng dẫn con tránh những thực phẩm cản trở hấp thu sắt. Nếu triệu chứng mệt mỏi, xanh xao, khó thở mỗi khi vận động mạnh, nên cho con đi khám bác sỹ và bổ sung sắt cho trẻ hợp lý.
• Trẻ có biểu hiện thiếu máu khi người trắng xanh, nhợt nhạt, hay mệt, thở thôi cũng mệt, khó tập trung, chóng mặt, nhịp tim nhanh. Khi có triệu chứng này, cha mẹ nên đưa trẻ đi xét nghiệm máu để kiểm tra chỉ số Hb và ferritin. Từ đó, xem có cần bổ sung sắt cho trẻ hay không, theo lời khuyên từ bác sỹ.
• Trẻ trong giai đoạn thi cử, học tập căng thẳng, nhu cầu năng lượng và oxy cho não tăng cao. Sắt lại đóng vai trò quan trọng cung cấp oxy lên não và toàn bộ cơ thể để duy trì sự tỉnh táo và khả năng ghi nhớ. Vì thế, cần phải xem có cần bổ sung sắt cho trẻ trong giai đoạn này bằng cách đưa con đi khám, hoặc bổ sung qua thực phẩm giàu sắt cho trẻ.

Vậy khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ từ 6 – 18 tuổi, cha mẹ cần phải quan sát các dấu hiệu khác lạ của con, hoặc khi nhu cầu cao hơn khả năng đáp ứng từ chế độ ăn dinh dưỡng hàng ngày. Từ đó, mới xác định được phương án bổ sung sắt cho trẻ, hoặc cho trẻ đi khám dinh dưỡng khi cần thiết.

Top 5 bí quyết bổ sung sắt cho trẻ 6 – 18 tuổi hiệu quả tốt nhất

1. Điều chỉnh chế độ ăn thực phẩm giàu sắt

Trẻ giai đoạn 6-18 tuổi là giai đoạn tự ăn rất tốt rồi. Cha mẹ cần hỏi trẻ một số câu hỏi về thực phẩm giàu dinh dưỡng, để trẻ ghi nhớ, thay vì giảng giải cho con hiểu. Cùng làm một số câu trả lời trắc nghiệm như: Thực phẩm nào giàu Sắt tốt cho sức khỏe của con.

• Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt trâu, dê, cừu, lợn.
• Các loại rau màu xanh sẫm như súp lơ, cải xoăn,
• Cả hai đáp án trên.

Đương nhiên khi đi tìm câu trả lời về bổ sung sắt cho trẻ từ thực phẩm gì? Trẻ đã phải tự ghi nhớ các đáp án để lựa chọn. Từ đó kiến thức về thực phẩm giàu sắt đã hình thành trong đầu trẻ ngay từ khi 6 tuổi đến khi trưởng thành. Sau này, khi trẻ thấy cơ thể mệt mỏi là một trong những biểu hiện cần bổ sung sắt, trẻ sẽ dễ dàng điều chỉnh ăn uống.

Thịt đỏ là nhóm thịt có màu đỏ sẫm khi còn sống và vẫn giữ màu sẫm hơn sau khi nấu chín. Sở dĩ chúng có màu đỏ là nhờ hàm lượng myoglobin cao – Một loại protein trong cơ giúp dự trữ oxy, đồng thời cũng giàu sắt heme (loại cơ thể hấp thu tốt nhất).

Các loại thịt đỏ phổ biến: Thịt bò (bao gồm cả thịt nạc, gân, tim, gan bò); Thịt trâu; Thịt cừu, dê; Thịt heo cũng được xếp vào thịt đỏ, mặc dù khi nấu chín có thể nhạt màu hơn. Nhóm thịt đỏ giàu sắt heme, kẽm, vitamin B12 rất tốt cho phòng chống thiếu máu.

Ngoài nhóm thịt đỏ các loại hải sản như hàu, sò huyết, rau xanh đậm, các loại đậu cũng giàu sắt. Tuy nhiên sắt từ động vặt (heme iron) dễ hấp thu gấp 2–3 lần so với sắt từ thực vật. Nên cha mẹ muốn bổ sung sắt cho trẻ, hãy lên thực đơn hàng ngày bằng các loại thịt đỏ thay đổi đa dạng trong bữa ăn.

2. Bổ sung sắt cho trẻ cần kết hợp vitamin C hấp thu hiệu quả

Vì sắt hấp thu tốt hơn khi đi kèm vitamin C, cha mẹ nên biết những thực phẩm giàu vitamin C và cách kết hợp chúng trong bữa ăn của trẻ. Vừa dễ thực hiện, lại giúp bổ sung sắt cho trẻ hiệu quả nhất, giúp trẻ hấp thu sắt tối đa.

Trái cây giàu vitamin C giúp hấp thu sắt cho trẻ tốt hơn gồm: Cam, quýt, chanh, bưởi. Ổi rất giàu vitamin C, cao gấp 3–4 lần cam; Kiwi, dâu tây; Xoài chín, đu đủ.

Rau củ giàu vitamin C giúp hấp thu sắt tối đa khi bổ sung sắt cho trẻ: Súp lơ xanh, súp lơ trắng; Ớt chuông (đặc biệt là đỏ và vàng); Rau ngót, rau mồng tơi, rau cải xoăn; Cà chua.

Kết hợp món ăn, cách ăn cho bộ đôi: Sắt + Vitamin C giúp hấp thu sắt tối đa:

Thịt bò xào ớt chuông hoặc súp lơ xanh: Vừa giàu sắt, lại nhiều vitamin C hấp thu Sắt rất tốt.

Nước cam tươi, nước ép ổi uống, hoặc ăn trực tiếp các loại quả tráng miệng giàu vitamin C như ổi, dâu tây, kiwi sau bữa ăn có thịt đỏ khoảng 30 phút.

Không nên cho uống vitamin C quá nhiều từ nước trái cây đóng hộp như nước cam lon, vì ít vitamin C, nhiều đường.

Không uống trà sữa, trà, cà phê, thực phẩm giàu canxi, sữa bò nếu dùng cùng bữa ăn sẽ cản trở sắt đi vào máu. Nên tách ít nhất 1–2 giờ.

3. Thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ, tăng cường máu lên não và toàn bộ cơ thể

Với trẻ 6–18 tuổi, thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ như Imochild Feron cho trẻ từ 6 – 9 tuổi, và sản phẩm Imochild Lipoferon cho trẻ từ 9 tuổi trở lên là giải pháp an toàn, tiện lợi và hiệu quả để phòng thiếu máu cho trẻ 6–18 tuổi. Đặc biệt là trẻ bận rộn, biếng ăn hoặc khó đảm bảo chế độ ăn đa dạng hằng ngày.

Sử dụng thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ từ Imochild giúp bào đảm nhu cầu sắt hằng ngày trong giai đoạn tăng trưởng. Vì trẻ tuổi học đường, đặc biệt là tuổi dậy thì, cần nhiều sắt hơn để phát triển cơ bắp, thể tích máu, và não bộ. Nếu chỉ ăn uống thông thường, cơ thể không đủ sắt để phát triển toàn diện.

Thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ Imochild tiện lợi, dễ áp dụng trong sinh hoạt bận rộn. Với trẻ tiểu học có dạng giọt dễ uống, dễ hấp thu. Trẻ lớn dạng bột pha với nước nhanh chóng, uống sau bữa ăn khoảng 2 tiếng, hoặc bạn nào uống được, uống khi dạ dày rỗng, khi vừa ngủ dậy hiệu quả hấp thu sẽ tốt nhất.

Hàm lượng sắt trong thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ Imochild được tính toán phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng theo độ tuổi của trẻ, đảm bảo liều lượng an toàn, khoa học giúp giảm nguy cơ thiếu máu thiếu sắt mà không lo quá liều như khi tự ý dùng thuốc bổ sung.

Không chỉ có thành phần sắt nguyên tố, trong các thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ của Imochild có bổ sung thêm kẽm, vitamin B, vitamin D hỗ trợ phát triển chiều cao, trí não, miễn dịch. Đặc biệt có lợi cho trẻ ăn uống kén chọn, ít ăn thịt hoặc rau củ.

Các sản phẩm bổ sung sắt cho trẻ của Imochild đều nhập khẩu nguyên chai, nguyên hộp từ Ý, đạt tiêu chuẩn Châu Âu, thiết kế riêng cho từng độ tuổi của trẻ, dễ uống, dễ hấp thu, an toàn sức khỏe.

Xem chi tiết sản phẩm: Imochild Feron và Imochild Lipoferon

4. Theo dõi định kỳ sức khỏe cho trẻ từ 6 – 18 tuổi

Với trẻ 6–18 tuổi, việc theo dõi sức khỏe định kỳ và xét nghiệm máu (đặc biệt ferritin huyết thanh) khi có dấu hiệu nghi ngờ thiếu sắt là vô cùng quan trọng. Từ đó cha mẹ có phương án bổ sung sắt cho trẻ kịp thời, đúng lúc.

Trẻ được phát hiện sớm thiếu sắt, tránh biến chứng. Thiếu sắt giai đoạn đầu thường không rõ ràng, chỉ khi thiếu máu mới xuất hiện da xanh xao, mệt mỏi, học sa sút. Xét nghiệm ferritin giúp đánh giá dự trữ sắt trong cơ thể, phát hiện sớm trước khi thiếu máu xảy ra để dễ điều chỉnh bằng chế độ ăn hoặc bổ sung sắt cho trẻ nhẹ nhàng.

Theo dõi sức khỏe định kỳ cho trẻ 6 – 18 giúp bảo vệ sự phát triển trí não và học tập. Sắt cần thiết để tạo hemoglobin đưa oxy đến não. Trẻ thiếu sắt dễ giảm tập trung, trí nhớ kém, học lực sa sút. Theo dõi định kỳ giúp ngăn chặn ảnh hưởng lâu dài đến khả năng học tập, đồng thời có phương án bổ sung sắt cho trẻ kịp thời.

Cha mẹ cần theo dõi định kỳ sức khỏe cho trẻ nhằm đảm bảo nhu cầu sắt tăng cao ở tuổi dậy thì. Đặc biệt là con gái bắt đầu có kinh nguyệt, sẽ mất máu hàng tháng, dễ thiếu sắt. Con trai dậy thì phát triển cơ bắp nhanh, nhu cầu sắt tăng vọt. Khi theo dõi, kiểm tra định kỳ, bác sỹ sẽ điều chỉnh bổ sung sắt cho trẻ đúng lúc.

Nếu không theo dõi, kiểm tra định kỳ sức khỏe cho trẻ, không xét nghiệm, cha mẹ có thể tự ý cho con uống sắt khi không thiếu, dẫn đến thừa sắt dễ hại gan, tim, hệ miễn dịch. Ngoài ra khi kiểm tra công thức máu, ngoài ferritin, bác sĩ có thể kiểm tra thêm hemoglobin, hematocrit, MCV, MCH để đánh giá chính xác tình trạng máu. Đồng thời phát hiện các nguyên nhân khác gây mệt mỏi/học sa sút (thiếu vitamin B12, bệnh tuyến giáp, suy dinh dưỡng…). Từ đó có phương án bổ sung sắt cho trẻ sao cho phù hợp nhất.

5. Tạo thói quen ăn uống khoa học để bổ sung sắt cho trẻ đầy đủ

Tạo thói quen ăn uống khoa học bổ sung sắt cho trẻ quan trọng không kém gì bổ sung sắt trực tiếp, vì nó giúp cơ thể con duy trì dự trữ sắt ổn định và bền vững.

Vì nguồn sắt tự nhiên từ động vật dễ hấp thu hơn như sắt từ thịt, gan, trứng, cá, rau củ giàu sắt, vitamin C vào cơ thể hàng ngày. Nếu chỉ dựa vào thực phẩm bổ sung mà bỏ qua ăn uống, sau khi ngừng thuốc, trẻ sẽ dễ thiếu sắt trở lại.

Hình thành thói quen ăn đúng bữa, không bỏ bữa sáng giúp não bộ và thể chất hoạt động hiệu quả suốt ngày. Vì bữa sáng là thời điểm bổ sung sắt, protein và năng lượng cho cả ngày học tập. Khi lớn lên, giảm nguy cơ thiếu máu, béo phì, bệnh mạn tính.

Không uống trà, cà phê, hay sữa ngay cùng lúc với bữa giàu sắt. Tránh ăn vặt quá nhiều đồ ngọt thay cho bữa chính. Không ăn uống thực phẩm đóng hộp, đóng lon. Ăn đa dạng, cân bằng không chỉ thích ăn thịt, lười ăn rau, hoặc thích ăn chay.

Thứ tự ăn nên ăn rau củ quả luộc trước, sau đó mới đến các loại thịt đỏ, gan giàu sắt. Sau cùng mới ăn tinh bột. Tráng miệng sau ăn 30p bằng quả ổi, cam, kiwi, dâu tây nhiều vitamin C.

• Vì rau củ quả luộc ăn đầu tiên làm tăng chất xơ và nước giúp hệ tiêu hóa làm quen dần, tạo cảm giác no, có vitamin hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng từ thịt cá phía sau. Đồng thời làm chậm hấp thu đường, tránh tăng đường huyết nhanh, giảm nguy cơ thừa cân khi ăn nhiều tinh bột.
• Sau khi dạ dày đã có rau củ lót nền, việc tiêu hóa thịt, gan giàu sắt, đạm sẽ nhẹ nhàng hơn, tránh đầy bụng. Sắt heme trong thịt đỏ, gan được hấp thu hiệu quả hơn khi có vitamin C từ rau củ vừa ăn hoặc trái cây tráng miệng sau đó.
• Tiếp theo là tinh bột từ cơm, mỳ, bánh mỳ – Nguồn năng lượng chính, nhưng nếu ăn trước sẽ nhanh no dễ bỏ thịt, rau. Ăn sau thịt và rau giúp cân đối dinh dưỡng, đảm bảo cơ thể nhận đủ chất sắt và protein trước khi nạp năng lượng.
• Cuối cùng là món tráng miệng trái cây giàu vitamin C sau ăn 30 phút. Vitamin C như ổi, cam, kiwi, dâu tây chuyển sắt ở dạng khó hấp thu (non-heme từ rau củ, ngũ cốc) thành dạng dễ hấp thu. Nên ăn sau 30 phút, để dạ dày tiêu hóa bớt, giảm nguy cơ đầy bụng, lên men đường từ trái cây.

Nếu cha mẹ hình thành thói quen ăn uống cho con theo thứ tự ăn này sẽ giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, vừa tối ưu hấp thu sắt khi bổ sung sắt cho trẻ, đồng thời ngăn trẻ bỏ sót rau và thịt do no tinh bột quá sớm.

Bổ sung sắt cho trẻ từ 6 – 18 tuổi là “cửa sổ vàng” cho tăng trưởng và hoàn thiện trí tuệ. Nếu thiếu sắt, trẻ không chỉ chậm phát triển thể chất mà còn ảnh hưởng trí nhớ và khả năng học tập. Bổ sung đúng cách, đúng thời điểm sẽ giúp con khỏe mạnh, tập trung và tự tin bước vào tuổi trưởng thành.

Hy vọng với chia sẻ trên từ Imochild sẽ cung cấp cho cha mẹ nhiều thông tin hữu ích về việc bổ sung sắt cho trẻ 6 – 18 tháng tuổi. Chúc cho cha mẹ luôn chăm sóc con khỏe mạnh, học tập tốt và phát triển toàn diện.

Hoặc gọi ngay 0966.058.688 để được các bác sỹ tư vấn trực tiếp. Xin cảm ơn!